Co to jest BIK?
Biuro Informacji Kredytowej S.A. gromadzi i udostępnia dane o historii kredytowej konsumentów i przedsiębiorców, tzn. informacje o tym, czy rzetelnie spłacają kredyty. Informacje te przekazywane są do BIK przez banki, SKOK-i oraz instytucje finansowe udzielające kredytów konsumenckich poza sektorem bankowym. Współpraca ta jest możliwa wyłącznie z podmiotami, które są w stanie zapewnić wzajemność wymiany informacji kredytowej. BIK zostało powołane w 1997 r. przez banki oraz Związek Banków Polskich dla potrzeb minimalizowania ryzyka kredytowego, zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony obrotu pieniężnego oraz zapobiegania nadmiernemu zadłużeniu. Dzięki zgromadzonym w BIK danym proces przyznawania kredytu może być łatwiejszy i szybszy. Dla osób starających się o kredyt oznacza to oszczędność czasu i możliwość uzyskania korzystniejszych warunków kredytowych.
Jakie dane są przekazywane do BIK?
Informacje znajdujące się w BIK dotyczą wszystkich rachunków kredytowych, a więc zarówno tych obsługiwanych prawidłowo, jak i tych, które są lub były spłacane nieterminowo. Innymi słowy: BIK przetwarza wszystkie informacje przekazane przez banki, SKOK-i lub instytucje finansowe udzielające kredytów konsumenckich poza sektorem bankowym – zarówno pozytywne (kredyty spłacane terminowo), jak i negatywne (kredyty spłacane z opóźnieniem). W informacjach przekazywanych do BIK znajdują się dane osobowe klienta oraz szczegóły dotyczące jego kredytów, m.in. data ich udzielenia, rodzaj kredytu (np. hipoteczny), liczba i wysokość rat, waluta oraz terminowość spłat. Ponad 90% informacji zgromadzonych w BIK dane pozytywne. Zobowiązania gromadzone w BIK dotyczą przede wszystkim: kredytów na zakup towarów, usług i papierów wartościowych, kredytów niecelowych i studenckich, kredytów mieszkaniowych i pracowniczych, a także kredytów odnawialnych, karty detalicznej, karty kredytowej, karty debetowej oraz limitu debetowego w ROR, jak również kredytów poręczonych.
Kiedy dane trafiają do BIK?
Mechanizm jest prosty. Od momentu złożenia przez klienta wniosku kredytowego, a następnie przyznania mu kredytu, do BIK regularnie (przynajmniej raz w miesiącu, przez cały okres trwania zobowiązania) przesyłane są informacje o tym, jak klient reguluje swoje zobowiązania.
Jak długo dane są w BIK?
Jeśli zobowiązanie było spłacane terminowo - dane przetwarzane są w BIK od chwili ich przekazania, aż do całkowitej spłaty kredytu. Aby po tym okresie mogły być przetwarzane i poświadczać rzetelność finansową konieczne jest wyrażenie zgody. Dzięki temu dane będą mogły być wykorzystywane w sytuacji ubiegania się klienta o kolejny kredyt. Dane będą przetwarzane przez okres wskazany we wspomnianej zgodzie. Dane mogą być przetwarzane również bez zgody klienta przez okres 5-letni, jednakże tylko i wyłącznie, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki: nie regulowano zobowiązania lub dopuszczono się zwłoki powyżej 60 dni, upłynęło kolejnych 30 dni od momentu poinformowania klienta przez kredytodawcę o zamiarze przetwarzania danych klienta bez jego zgody. Dodatkowo, na mocy ustawy Prawo Bankowe, dane dotyczące zobowiązań wszystkich klientów mogą być przetwarzane w BIK przez okres 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania, dla celów związanych ze stosowaniem przez banki metod statystycznych. Przetwarzanie danych w tym celu nie wymaga zgód klientów.
Kto ma dostęp do danych z BIK?
Dostęp do danych zgromadzonych w BIK mają instytucje współpracujące z BIK na zasadzie wzajemności. Oznacza to, że banki i SKOK-i, a więc instytucje ustawowo upoważnione do udzielana kredytów, mogą wysłać do BIK zapytanie o klienta tylko wówczas, jeśli regularnie przekazują do BIK informacje na temat zobowiązań swoich klientów. Dostęp do informacji na temat historii kredytowej mogą mieć także podmioty finansowe współpracujące z BIK poza sektorem bankowym, pod warunkiem wyrażenia przez klienta zgody w tym zakresie. Jeśli więc klient ubiegałby się o kredyt w innej instytucji niż bank lub SKOK, taka instytucja może – wyłącznie na podstawie zgody klienta – zwrócić się do BIK o udostępnienie danych na jego temat w celu oceny ryzyka kredytowego. Warto podkreślić, że również klient, dzięki udostępnionym przez BIK pakietom, ma stały dostęp on line do danych zgromadzonych w BIK na jego temat. Dodatkowo nowością w BIK są alerty, które potwierdzają proces rozpatrywania wniosku kredytowego złożonego przez klienta lub jednocześnie przeciwdziałają próbie wyłudzenia kredytu na jego dane oraz umożliwiają monitorowanie terminowości spłat jego zobowiązań. Więcej informacji o ofercie na www.bik.pl.
Czym jest historia kredytowa?
Historia kredytowa to „finansowy autoportret" – obraz tego, jak solidnie dana osoba reguluje swoje zobowiązania. Składają się na nią informacje, przekazywane do BIK przez banki, SKOK-i oraz instytucje finansowe udzielające kredytów poza sektorem bankowym, w zakresie kredytów danego klienta (także jeśli występował on w roli poręczyciela), pożyczek, korzystania z kart kredytowych/debetowych oraz limitu debetowego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym.
Dlaczego warto budować pozytywną historię kredytową?
Osoba z pozytywną historią kredytową jest dla instytucji finansowych wiarygodnym klientem, co może przełożyć się na szybsze uzyskanie kredytu lub obniżenie związanych z nim opłat, prowizji itd. Przed złożeniem wniosku kredytowego – wskazane jest, aby w pierwszej kolejności klient sam zapoznał się z własną historią kredytową. Dlaczego? Ponieważ pozytywna historia kredytowa stała się poważnym atutem w procesie ubiegania się o kredyt. Jej brak skutkuje tym, że dla instytucji finansowej klient jest anonimowy. W takiej sytuacji instytucji finansowej trudno oszacować ryzyko nieterminowej spłaty zobowiązania, a w konsekwencji podjąć decyzję o udzieleniu kredytu. W wielu krajach, np. w Stanach Zjednoczonych, budowanie pozytywnej historii kredytowej jest standardem. Konsumenci zaciągają drobne kredyty po to, by dzięki regularnym spłatom, sukcesywnie budować wizerunek osoby godnej zaufania.
Jak można sprawdzać informacje na swój temat z BIK?
Każdy klient może mieć nieograniczony dostęp do swojej pełnej historii kredytowej on line za pośrednictwem www.bik.pl. Oferowane przez BIK pakiety umożliwiają m.in. bieżące monitorowanie własnych i poręczonych kredytów oraz sprawdzenie oceny punktowej. Dodatkowo, nowością w BIK są alerty, które przeciwdziałają próbom wyłudzenia kredytu oraz umożliwiają monitorowanie terminowości spłat zobowiązań. Więcej informacji o ofercie na www.bik.pl.
W jakim celu warto udzielić zgody na przetwarzanie danych po spłacie kredytu?
Aby być postrzeganym przez instytucje finansowe jako wiarygodny uczestnik rynku finansowego warto wykorzystywać w tym celu pozytywną historię kredytową, tak umożliwiając dostęp do niej również po spłaceniu kredytu. W związku z tym należy wyrazić zgodę na przetwarzanie informacji po spłaceniu kredytu. Będzie ona atutem przy okazji starania się o kolejny kredyt.
Czym jest scoring?
Przed przyznaniem kredytu banki, SKOK-i oraz instytucje finansowe udzielające kredytów poza sektorem bankowym muszą ocenić ryzyko, z jakim może wiązać się pożyczenie pieniędzy danemu klientowi. Pomaga im w tym ocena punktowa (ang. score). Im jest ona wyższa, tym większe prawdopodobieństwo, że zobowiązanie zostanie spłacone w terminie. Ocenę punktową BIK wylicza na podstawie historii kredytowej klienta. Jeśli wszystkie kredyty spłacane były w terminie, wpłynie to pozytywnie na ocenę punktową, a tym samym zwiększy szanse na otrzymanie kolejnego kredytu. Jeśli w BIK nie ma informacji o danej osobie (bo np. nigdy nie brała kredytu), wtedy ocena punktowa nie zostanie naliczona. O czym należy pamiętać? Przede wszystkim o tym, że ocena punktowa jest zmienna - czasem wystarczy 1 dzień różnicy, aby ocena uległa zmianie (bo np. w BIK pojawią się nowe informacje na temat kredytów). Ocena punktowa BIK przyjmuje wartości od 192 do 631 punktów; dodatkowo prezentowana jest w postaci gwiazdek (od 1 do 5 gwiazdek). Swoją ocenę punktową można sprawdzić na www.bik.pl zamawiając Pakiet Monitoring. Warto podkreślić, że ocena punktowa BIK jest jednym z czynników branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o udzieleniu kredytu.
BIK CZY BIG?
Biuro Informacji Kredytowej działa, by budować zaufanie w relacjach pomiędzy klientem a bankami, SKOK-ami oraz instytucjami finansowymi udzielającymi kredytów konsumenckich poza sektorem bankowym. Dzięki BIK instytucje finansowe mają rzetelne informacje o wiarygodności osób ubiegających się o kredyt, a sam klient może wykazać się pozytywną historią kredytową. BIK gromadzi i udostępnia informacje zarówno pozytywne (terminowe spłaty zobowiązań), jak i negatywne (opóźnienia w spłacie, windykacje) bez względu na wartość zobowiązania, którego dotyczy informacja. Z kolei biura informacji gospodarczej z założenia gromadzą głównie negatywne informacje o zaległych zobowiązaniach przekraczających 200 złotych w przypadku konsumentów oraz 500 złotych w przypadku przedsiębiorców. Informacje dotyczą przede wszystkim opóźnień w zapłacie rachunków np. za energię, telefon, czynsz. Dane te są przekazywane do BIG-ów przez wierzycieli (po uprzednim poinformowaniu dłużnika i jeśli zaległość jest dłuższa niż 60 dni), a usuwane po uregulowaniu zaległej płatności. Nie powstaje zatem żadna historia kredytowa, poza bieżącą, informacją o istnieniu długu. Biuro Informacji Kredytowej współpracuje z jednym biurem informacji gospodarczej – BIG InfoMonitor.
